Boşanma Davası Ve Anlaşmalı Boşanma İle Çekişmeli Boşanmanın Farkları

Genel olarak, iki çeşit boşanma davası vardır:

• Anlaşmalı Boşanma

• Çekişmeli Boşanma

Bir de boşanmaya alternatif bir kurum olarak “Ayrılık Davası” da hukukumuzda düzenlenmiştir. (Ayrılık davası hakkındaki ayrıntılı metinin linki eklenecek)

Hem çekişmeli hem de anlaşmalı boşanma davasında görevli mahkeme Aile Mahkemeleridir. Yani boşanma isteyen tarafın; boşanma talebini içerir ve boşanma sebebini gösterdiği iki nüsha halinde hazırladığı dilekçe ile var ise delillerini de (belge, fotoğraf, başka bir yerden getirtilmesini istediği bir belge var ise bunu da belirterek vb.) eklemek suretiyle avukatı aracılığıyla yahut TC Kimlik Kartı fotokopisi ile kendisinin aile mahkemesine davayı açmak için başvurması gerekmektedir.

Aile Mahkemesinin bulunmadığı yerlerde, Asliye Hukuk Mahkemelerinde dava açılır ve Asliye Hukuk Mahkemeleri, Aile Mahkemesi sıfatıyla boşanma davalarına bakarlar.

Boşanma davası aşağıda gösterilen 3 ayrı yer mahkemesinde açılabilir:

• Davayı açan eşin / davacının yerleşim yeri aile mahkemesinde veya
• Kendisinden boşanılmak istenen eşin / davalının yerleşim yeri aile mahkemesinde yahut
• Eşlerin / davacı ve davalının son 6 aydan beri ikamet ettikleri, yani müşterek aile konutlarının bulunduğu yer aile mahkemesinde

boşanma davası açılabilir.

Hukukumuzda sanıldığının aksine, taraflar anlaşmazlar ise, herhangi bir sebeple evliliklerini sona erdirmek için anlaşmalı olmayan; yani, çekişmeli boşanma davası açamayacaklardır.

Türk Medeni Kanunu’na göre, boşanma sebepleri “sınırlı sayıda” olmak üzere belirtilmiş olup; taraflar ancak kanunun 161-166 md.leri arasında sayılı olan boşanma sebeplerinden bir tanesine dayanarak çekişmeli boşanma davası açabilirler.

Boşanma Sebepleri genel hatları ile;

TMK 161’de düzenlenen zina

TMK 162’de düzenlenen eşlerden her birinin, diğeri tarafından hayatına kastedilmesi veya kendisine pek kötü davranılması ya da ağır derecede onur kırıcı bir davranışta bulunulması,

TMK 163’te düzenlenen eşlerden birinin küçük düşürücü bir suç işlemesi veya haysiyetsiz bir hayat sürmesi

TMK 164’te düzenlenen ortak konutu terk etme,

TMK 165’te düzenlenen akıl hastalığı,

TMK 166’da düzenlenen evlilik birliğinin temelinden sarsılması.

Boşanma davası açan davacı eş, yukarıda sayılı bu boşanma sebeplerinden en az bir tanesine dayanmak ve anlaşmalı boşanma değil ise bu sebebi de ispat etmek zorundadır. Aksi takdirde dava reddedilecektir.

Anlaşmalı Boşanma da yine Kanunun 166. md.sinde yani, boşanma sebeplerinden olan “evlilik birliğinin temelinden sarsılması” sebebi ile boşanma gerçekleşir. Çekişmeli boşanma ile farkı; çekişmeli boşanmada evlilik birliğinin temelinden sarsıldığını, davayı açan eş ispat etmek zorundadır. Anlaşmalı boşanmada ise, evlilik en az bir yıl sürmüşse, eşlerin boşanmak için birlikte başvurmaları ya da bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi hâlinde, evlilik birliği temelinden sarsılmış sayılır. Yani; anlaşmalı boşanma davasını açan eşin davası, diğer eş tarafından kabul edilir ise yahut iki taraf da boşanmak için birlikte başvurmuş olurlarsa; evlilik birliğinin temelinden sarsılmış olduğu (dolayısıyla kanunda sayılı boşanma sebeplerinden bir tanesinin hâlihazırda gerçekleşmiş olduğu) kabul edilir.  Dolayısıyla anlaşmalı boşanmada, evlilik birliğinin temelinden sarsıldığını ispat etmek zorunluluğu yoktur, bunu ispat etmek için delil sunma zorunluluğu yoktur. Yukarıda saydığımız şartların gerçekleşmesi halinde, kanunen evliliğin temelinden sarsıldığı kabul edilmiştir.

Çekişmeli boşanma davasında, taraflar davayı avukatları aracılığı ile takip ediyorlarsa duruşmaya katılma zorunlulukları yoktur. Avukatları bulunmuyorsa, tarafların kendilerinin davayı takip etmeleri gerektiğinden duruşmalara katılmaları gerekmektedir.

Anlaşmalı boşanma davasında ise, tarafların hâkim huzurunda da boşanma iradelerini beyan etmeleri gerektiğinden anlaşmalı boşanma davasında, avukat tarafından temsil edilseler dahi duruşmaya kendilerinin de katılması zorunludur.

Diğer özel hukuk davaları gibi, boşanma davalarında da davacı taraf veya vekilleri haklı bir mazeret bildirmeksizin duruşmaya katılmazlar ise, dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verilebilir. Bu durumda, taraflar 3 ay içerisinde ücretsiz olarak davalarını yenileyerek; 3 ay dâhil olmak üzere 1 sene içerisinde de ilk başta yatırılan harçları ve dava masraflarını yeniden yatırarak dosyalarını yenileyebilirler. Bu durumda davaya kaldığı yerden devam edilir.

Eşlerden herhangi biri, kendisi ve/veya ortak çocukları için nafaka ödenmesine hükmedilmesini talep edebilir. Bu nafakaya “Tedbir Nafakası” denilmektedir ve dava sonuçlanıncaya kadar, bu belirlenen tedbir nafakası, ödettirilmesine karar verilen tarafça diğer tarafa ödenir. Tedbir nafakasının miktarının tayininde eşlerin kusurunun bir önemi bulunmayıp; çocukların hangi eşte kalacağına, maddi durumlarına, eşlerin çalışıp çalışmamasına göre mahkeme hâkimince belirlenecektir.

Boşanma davasının sonucunda, ortak çocukların velayetlerinin eşlerden herhangi birinde bırakılmasına karar verilecektir. Ancak davanın sonuçlanma aşamasına kadar da çocukların velayet durumlarının kararlaştırılması gerekmektedir. Bu sebeple, velayeti isteyen tarafın; bunu ilk dilekçesinde mahkemeden talep etmesi gerekmektedir. Mahkeme, ilk duruşmada veya tensip zaptı denilen dava dosyasının ilk defa incelenmesi sonucu oluşan tutanakta, velayetin “geçici olarak” hangi eşte kalacağına karar verecektir. Ancak dava devam ederken de, velayet kendisine verilmeyen diğer eş; geçici velayetin değiştirilmesini her zaman mahkemeden isteyebilmektedir.

Detaylı Bilgi İçin Bizimle İletişime Geçebilirsiniz